پدیده خطرناک در بازار طلا؛ سکه قبل از دلار پرید! | ناجی بلاگ
به گزارش ناجی بلاگ (Najiweblog)، در حالی که بازار ارز طی هفتههای اخیر نوسانات سنگینی را تجربه کرده و دلار توانسته وارد کانال ۱۱۸ هزار تومان شود، بازار سکه رفتاری کاملاً متفاوت و خارج از الگوهای معمول نشان داده است.
سکه با سرعتی بیشتر از دلار اوج گرفته و حتی روز گذشته تا کانال ۱۲۶ میلیون تومان نیز پیش رفته است.
این وضعیت نشان میدهد با یک افزایش معمول قیمتی طرف نیستیم، بلکه شاهد شکلگیری یک سطح قیمتی جدید هستیم. اکنون پرسش اصلی این است: چرا سکه اینقدر جلوتر از دلار میدود؟
سکه در وضعیت غیرعادی
در گفتوگوی اختصاصی تسنیم با نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، تلاش شد دلایل این واگرایی عمیق میان دلار و سکه بررسی شود.
او با اشاره به شرایط غیرعادی بازار گفت:
حباب سکه حدود ۷.۵ میلیون تومان است و طی چند ماه گذشته این حباب در بازه پنج تا هشت میلیون تومان در نوسان بوده است؛ موضوعی که نشان میدهد بخش بزرگی از قیمت فعلی سکه ریشه در ارزش ذاتی آن ندارد.
فاصله رشد دلار و سکه به ۵۴ درصد رسید
بذرافشان ادامه داد:
در سالهای گذشته اختلاف رشد بین دلار و سکه معمولاً بین ۱ تا ۵ درصد بود و بازارها تقریباً هممسیر حرکت میکردند. اما اکنون این اختلاف به ۵۴ درصد رسیده است؛ سطحی که به یک تعادل جدید و پایدار تبدیل شده و نمیتوان آن را یک ناهنجاری مقطعی دانست.
نقش کلیدی بازار جهانی طلا در جهش سکه
یکی از مهمترین عوامل شکلگیری این قاعده جدید، وضعیت بازار جهانی طلاست. بذرافشان توضیح داد:
-
استخراج طلا کاهش یافته
-
هزینه تولید بالا رفته
-
کشورهای بزرگ دنیا بهطور بیسابقهای در حال خرید و ذخیره طلا هستند
این شرایط باعث شده سمت عرضه در فشار و سمت تقاضا در حال رشد باشد و همین موضوع قیمت جهانی طلا را بالا برده است. بسیاری از تحلیلهای معتبر جهانی حتی قیمت ۵۰۰۰ دلاری برای اونس طلا را محتمل میدانند؛ اتفاقی که در صورت وقوع، بازار داخلی را کاملاً دگرگون خواهد کرد.
عوامل داخلی جهش سکه
به گفته بذرافشان، عوامل داخلی نیز جهش سریعتر سکه نسبت به دلار را تقویت کردهاند:
-
رشد نرخ ارز
-
افزایش تقاضای سرمایهای
-
محدود بودن عرضه
-
اثرگذاری اخبار سیاسی و انتظارات تورمی
سکه همیشه نسبت به هیجان بازار حساستر از دلار عمل میکند و همین باعث شده شتاب افزایش قیمت سکه بیشتر شود.
لایههای پنهانتر جهش سکه
بررسیهای میدانی نشان میدهد جهش سکه تنها ناشی از دلار یا اونس نیست؛ بلکه چند روند پنهان نیز در این وضعیت نقشآفرین هستند:
۱. قدرت روانی سکه بهعنوان «پناهگاه تورمی سریع»
در دورههای بیثباتی اقتصادی، مردم خرید سکه را ترجیح میدهند؛ زیرا:
-
نگهداری آسانتری دارد
-
نقدشوندگی بالاتری دارد
-
سریعتر از طلا و دلار واکنش نشان میدهد
این موضوع ورود نقدینگی سرگردان به بازار سکه را تقویت کرده است.
۲. نبود ابزارهای پوشش ریسک در بازار طلا
در بازار ارز ابزارهایی مانند حواله، سپرده ارزی و معاملات آتی وجود دارد، اما در بازار سکه تقریباً تمام تقاضا روی سکه فیزیکی تخلیه میشود. همین موضوع فشار تقاضا را افزایش داده است.
۳. مهاجرت تقاضا از طلاهای زینتی به سکه
افزایش شدید اجرت ساخت و کاهش قدرت خرید باعث شده خانوارها خرید طلاهای زینتی را کنار بگذارند و به سمت سکه بهعنوان ابزار ذخیره ارزش حرکت کنند.
۴. محدودیت سیاستگذاری در عرضه سکه
بانک مرکزی ابزارهای فراوانی برای کنترل بازار ارز دارد، اما در بازار سکه تنها ابزارهای محدود مثل حراج یا گواهی سپرده وجود دارد. این عدم تقارن موجب میشود سکه با کوچکترین تنش، جهش بزرگتری را تجربه کند.
۵. پیشواکنشی سکه نسبت به اخبار سیاسی
بازار سکه همیشه زودتر از دلار به اخبار و سیگنالهای سیاسی واکنش نشان میدهد؛ این رفتار در هفتههای اخیر کاملاً مشهود بوده است.
نتیجهگیری
مجموع این عوامل نشان میدهد شکاف سکه و دلار یک اتفاق مقطعی نیست، بلکه نتیجه یک ساختار جدید انتظارات، محدودیتهای عرضه و جریان نقدینگی است. با افزایش قیمت جهانی طلا و محدود بودن عرضه در داخل، طبیعی است که سکه با سرعت بیشتری نسبت به دلار رشد کند.
بازار امروز بیش از هر زمان دیگری «بازار انتظارات» است؛ بازاری که در آن سکه در نوک پیکان واکنشهای تحلیلی و هیجانی قرار گرفته و تا زمانی که جهت سیگنالهای اقتصادی و سیاسی عوض نشود، این واگرایی ادامه خواهد داشت.
به کانال تلگرام ناجی بلاگ بپیوندید