در 19 سپتامبر 1963 ، یک رویداد مهم در روابط ایران و افغانستان ایجاد شد. در این روز ، محمد زاهیر شاه ، پادشاه افغانستان و همسرش ملکه هومیررا برای یک دیدار رسمی وارد تهران شدند.
سفر پادشاه افغانستان به تهران
به گزارش عصر ایران ساعت ۱۱:۳۰ پیش از ظهر، هواپیمای حامل پادشاه و ملکه افغانستان در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست و مراسم استقبال رسمی با حضور شاه ایران برگزار شد.
محمدرضا پهلوی به همراه همسرش، فرح دیبا، شخصاً در فرودگاه مهرآباد حضور یافت تا از میهمانان بلندپایه افغان استقبال کند. این حضور مستقیم، نشانه اهمیت ویژه‌ای بود که ایران برای روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با افغانستان در آن مقطع تاریخی قائل می‌شد.
زمینه تاریخی سفر
محمد زاهیر شاه از سال 1933 بر افغانستان حکومت کرد تا او را “ثبات نسبی” افغانستان می داند. این کشور در تلاش بود تا در بین قدرتهای منطقه ای و بین المللی جایگاه مستقلی ایجاد کند.
در همان زمان، ایرانِ محمدرضا پهلوی نیز در حال تثبیت جایگاه خود در منطقه بود. روابط تهران و کابل در دهه ۱۳۴۰ به دلیل همسایگی، پیوندهای فرهنگی و زبان مشترک، اهمیت بسیاری داشت. سفر رسمی ظاهر شاه به ایران، بخشی از دیپلماسی فعال دو کشور برای تقویت این روابط بود.
جزئیات مراسم استقبال
در فرودگاه مهرآباد، تشریفات رسمی استقبال با شکوه خاصی برگزار شد. پس از پیاده شدن پادشاه و ملکه افغانستان از هواپیما، محمدرضا پهلوی و فرح دیبا با آن‌ها خوش‌آمد گفتند. سپس سرود ملی دو کشور نواخته شد و هیئت‌های همراه با یکدیگر دیدار کردند.
علاوه بر حضور مقامات بلندپایه سیاسی، گروهی از افغان‌های مقیم ایران نیز در محل حاضر بودند تا با شور و شوق از پادشاه کشورشان استقبال کنند. رسانه‌های وقت نیز به پوشش گسترده این سفر پرداختند و تصاویر آن در روزنامه‌های کیهان و اطلاعات منتشر شد.
اهمیت این دیدار
این سفر در زمانی انجام گرفت که افغانستان و ایران هر دو در حال گذار به سمت مدرنیزاسیون بودند. محمدظاهر شاه در افغانستان پروژه‌هایی برای اصلاحات آموزشی و اجتماعی آغاز کرده بود و محمدرضا شاه نیز با «انقلاب سفید» مسیر اصلاحات اقتصادی و اجتماعی را دنبال می‌کرد.
دیدار رسمی در تهران فرصتی بود برای گفت‌وگو درباره همکاری‌های اقتصادی، توسعه راه‌های ارتباطی میان دو کشور، و تقویت مناسبات فرهنگی. همچنین، این سفر پیامی سیاسی داشت: نزدیکی بیشتر دو کشور همسایه در برابر تحولات پرشتاب منطقه‌ای و جهانی در آغاز دهه ۶۰ میلادی.
نگاهی به جایگاه ملکه حمیرا
ملکه حمیرا، همسر ظاهر شاه، در این سفر همراه او بود. او از چهره‌های برجسته دربار افغانستان به شمار می‌رفت و به دلیل حضور فعالش در فعالیت‌های اجتماعی و خیریه، شهرت داشت. حضور او در تهران، علاوه بر وجه سیاسی، بُعدی فرهنگی نیز به این سفر بخشید.
