در میان بحث‌های داغ حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی کشور، اظهارات عجیب و بحث‌برانگیز یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه موقت اصفهان (و نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اصفهان)، موجی از اعتراض و نگرانی را در میان فعالان میراث فرهنگی و عموم مردم برانگیخته است.
وی در یک سخنرانی عمومی، در مراسم بزرگداشت هفته میراث فرهنگی در عمارت تاریخی چهلستون اصفهان، نه تنها خواهان محدود شدن تعداد خانه‌های تاریخی و از بین بردن بخش قابل توجهی از آن‌ها شده، بلکه رویکرد مرمت را نیز به چالش کشیده و بر “نوسازی” و “زیبایی” به جای “قدمت” تأکید کرده است. جزئیات کاملتری درباره این خبر را در ادامه این مطلب از ناجی بلاگ بخوانید.
سخنان جنجالی امام جمعه اصفهان در هفته میراث فرهنگی
این اظهارات در فیلمی که به تازگی در فضای مجازی منتشر شده، ثبت شده است. این فیلم، سخنرانی امام جمعه اصفهان را در مراسم بزرگداشت هفته میراث فرهنگی در عمارت تاریخی چهلستون اصفهان نشان می‌دهد. این انتخاب مکان برای چنین سخنانی، خود نیز بهت‌انگیز است.
امام جمعه اصفهان در بخشی از سخنرانی خود می‌گوید:
«هزار خانه میراثی نمی‌خواهیم ما، ده یا بیست تا را نگه دارید. بقیه‌اش را می‌خواهید چکار کنید؟»
در این فیلم یوسف طباطبایی‌نژاد درباره نگهداری از خانه‌ها و آثار تاریخی در اصفهان نظر داده و گفته: «هزار تا خانه میراثی که نمی‌خواهیم ما. به اندازه‌ای که نشان بدهیم اینطور هنری را داشته‌اند، ده تا بیست تا ساختمان‌های مثل هم را نگه دارید. بقیه‌اش را می‌خواهید چیکار کنید؟ و به خصوص اینکه هیچ چیز هنری در آن نیست…»
او ادامه داد: «به خدا یک مسجدی داریم توی {خیابان} نشاط، یک مسجدی است یک سالن دراز است، دیوارهایش هم که قطور. فقط یک راهرو اینجا است، یک راهرو پشت آن. وسطش مثل یک قبر آمده بالا. این را می‌گویند میراث فرهنگی.»
او بیان کرد: «اگر الان بدانند که پدران ما اینطوری مسجد ساخته‌اند به ما می‌خندند. اینکه میراث نیست. هیچ چیز دیگری هم ندارد. فقط دیوارش قدیمی است. فقط خشتش قدیمی است. اگر اینطوری است تمام کوه‌ها قدیمی است. کوه‌های اصفهان را برویم دورشان خط بکشیم. قدیمی که حساب نیست، هندسه خوب، … فضای خوب و کار معماری درست.»
طباطبایی‌نژاد گفت: ساختمان مهم نیست که باید نگهداری شود. آن هندسه ساختمان است. بازارمان هم سقفش سیاه باشد پاکش نمی‌کنیم. این غلط است.
او سپس با دست به ستون‌های چهلستون اشاره کرد و گفت: مثل همین جا. واقعا خجالت ندارد؟ این ستون‌ها باید همینطور باشد؟ یعنی اگر ما رنگش کردیم هندسه به هم می‌خورد؟ … روغن بزنند، هر چی که شما استادش هستید دیگر.
در یکی دیگر از ویدیوهای منتشر شده امام جمعه اصفهان درباره مرمت آثار تاریخی نظر می‌دهد و می‌گوید: سنگ مرمر در مسجد امام شکسته، گوشه‌ای که شکسته را با سیمان بسته‌اند، بندازید آن سنگ را کنار و یک سنگ خوب به جای آن بگذارید. ما که سنگ مرمر داریم. بهتر از قدیمی‌ها هم بلد هستیم سنگ را درست کنیم و بفرستیم. اینکه هنر نیست که ما این سنگ را نگه داریم.
طباطبایی گفت: در مدارس که اشاره کردید که تعمیر کردیم، دو تا شاخه از بعضی پنجره‌های چوبی شکسته است، برداشته‌اند دو تا شاخه گذاشته‌اند و بقیه‌اش سیاه است. بابا آن را بردارید، پرتش کن آن طرف. به همین شکل هنرمندان ما درست می‌کنند، به همان شکل قدیم.
او در عین حال از عملکرد مدیر فعلی میراث فرهنگی اصفهان تمجید کرد و گفت: من در بیست و چند سالی که در اصفهان هستم وجدانا مثل اقای کرم‌زاده دلسوز و دانا و عاقل این کار ندیدم. وزیر می‌خواست ایشان را ببرد و ما نگذاشتیم. انشاالله از این به بعد هم با حمایت آقای استاندار در خدمت ایشان هستیم.
انتشار این ویدیو از صحبت‌های امام جمعه موجی از واکنش‌ها را در فضای مجازی به دنبال داشته است.
هرچند نیت دقیق امام جمعه اصفهان از بیان این سخنان مشخص نیست، اما لحن و جمله صریح او به سادگی به معنای بی‌نیازی از حجم بالای میراث تاریخی تفسیر می‌شود. این امر، نگرانی‌های جدی را در مورد آینده خانه‌های تاریخی اصفهان و سایر شهرهای ایران ایجاد می‌کند.
در نهایت، این اظهارات می‌تواند چالش بزرگی را برای مسئولان و متولیان میراث فرهنگی کشور ایجاد کند و لزوم شفاف‌سازی و اعلام موضع قاطع در برابر چنین رویکردهایی را ضروری می‌سازد.
نوشته خطر بیخ گوش نصف جهان؛ اظهارات جنجالی امام جمعه اصفهان درباره میراث تاریخی شهر! اولین بار در ناجی بلاگ. پدیدار شد.